Markante burgerhuizen en representatieve fabrikanten­villa’s

Al meer dan honderd jaar bepalen indrukwekkende burgerhuizen, maar vooral talrijke villa’s het beeld van de plaats. Ze zijn allemaal een teken van de voorspoed van het dorp, met name in samenhang met de opkomst van de textielindustrie vanaf 1850. In deze periode werd de hoofdstraat omgevormd tot de favoriete woonstraat van de fabrikanten. De stadsvilla’s werden consequent gebouwd in de destijds actuele bouwstijlen. Van neorenaissance tot neogotiek en historisme – alles is vertegenwoordigd. Invloeden uit Nederland, maar ook uit de industriegebieden van het Rijnland, zijn onmiskenbaar. Dit gold niet alleen voor de buitenkant, maar ook voor de interieurs, waar terrazzovloeren, stucplafonds of hoogwaardige trappenhuizen, vaak naar Italiaans voorbeeld, de representatieve levensstijl van de bewoners weerspiegelden.

Aan de Hofstraße werd in 1911 de Villa Huesker gebouwd op het grachteneiland van de voormalige hof „Gasgare“.

Naast de indrukwekkende villa’s zijn ook markante en deels aanzienlijk oudere burgerhuizen van groot belang voor de lokale geschiedenis en het stadsbeeld. Sommige kregen, in de geest van de tijd, in de 19e eeuw een „verfrissing“, doordat de gebouwen, althans aan de voorkant, een lichte gepleisterde gevel kregen. Voorbeelden zijn het voormalige pastoriegebouw of de huizen Armlandstraße 3–5. Deze tonen in het rijk geledigde straatbeeld vele sierelementen in renaissancestijl (vensteromlijstingen, gietijzeren deurgitter enz.). De achterzijden behouden nog de oorspronkelijke natuurstenen gevel uit de late 18e eeuw.

Het dominante burgerhuis aan de Hauptstraße 10 (voormalig Schmitz) werd in 1682 gebouwd als ambtswoning van de voogd en was lange tijd het enige huis in het dorpscentrum met een voortuin – een teken van de bijzondere status van de eigenaar als hoogste ambtenaar van de plaats.

Elke villa en elk burgerhuis heeft zijn eigen verhalen en achtergronden. Bij veel monumentale huizen informeren borden ter plekke over het pand.

Sommige voormalige villa’s en burgerhuizen zijn echter inmiddels uit het stadsbeeld verdwenen, omdat zij, vooral in de jaren tachtig en negentig, in de weg stonden van stedebouwkundige doelstellingen. Een voorbeeld is de sloop van de Villa Edelbrock aan de Hauskampstraße, die moest wijken voor de toenemende parkeerbehoefte. Met name langs de hoofdstraat moest bovendien menige stijlvolle erfafscheiding plaatsmaken voor de wens naar een bredere straat.

Verenigingsleven

In Gescher bestaan ongeveer 140 verenigingen met de meest uiteenlopende doelstellingen: sportverenigingen, schuttersgilden, heemkundeverenigingen, sociaal gerichte initiatieven en kerkelijke groepen. Veel zijn muzikaal actief – van muziekkorpsen tot een breed aanbod aan koren.

De langste traditie hebben de zeven schutterijen. De St.-Pankratius-Schützengilde kan haar wortels zelfs tot het jaar 1605 terugvoeren.

De grootste vereniging is de SV Gescher e. V. met ongeveer 1800 leden. Deze sterk door het voetbal bepaalde vereniging ontstond in 2013 door de geleidelijke fusie van andere clubs (TSG, SF Tornado, BSV Harwick en FSV). De turnvereniging TV Gescher, opgericht in 1908, telt rond de 1100 leden.

Meer informatie:
www.gescher.de – trefwoord: Vereine

Burgerstichting in de Klokkenstad

Onder het motto „Samen meer bereiken voor de mensen van onze stad“ heeft de sinds 2015 bestaande stichting als doel de uitdagingen van het maatschappelijk leven in de stad op verschillende manieren daadkrachtig aan te pakken. Tot nu toe werden onder andere sociale initiatieven (vluchtelingenhulp in het „Bunte Haus“), onderwijsprojecten (digitale uitrusting van de bibliotheek), cultuurprojecten (kunsttentoonstellingen en concerten) en milieumaatregelen (boomplantacties) mogelijk gemaakt. Sinds 2019 vergemakkelijkt een door de stichting geïnitieerd netwerk de informatie-uitwisseling tussen de plaatselijke verenigingen.

Informatie over de Burgerstichting: www.buergerstiftung-gescher.de

Betrokken burgerij

De bevolking van Gescher heeft een sterk gemeenschapsgevoel en meermaals bewezen dat zij bereid is zich in te zetten voor haar belangen of zich te verzetten tegen vermeende misontwikkelingen. Twee acties als voorbeeld:

In 1990 verzette een burgerinitiatief zich tegen de bouw van een huisvuilstortplaats van het district Borken in Estern, vooral uit zorg om de drinkwaterreserves in het winningsgebied van Nordvelen. 7500 mensen protesteerden voor het stadhuis en op de geplande stortlocatie. Daarop stelde het district het afvalverwerkingsconcept opnieuw op. Vandaag exploiteert de EGW daar een grote composteerinstallatie met recyclingstation.

In 2012/2013 verzetten talrijke bezorgde burgers zich in wekelijkse wake­acties tegen de dreigende sloop van de voormalige parochiekerk „St. Mariä Himmelfahrt“. De soms zeer emotioneel gevoerde acties hadden effect. Het bisdom Münster gaf toe, het gebouw bleef behouden. Met nieuwbouw en verbouw ontstond het „Marien-Quartier“.